seküler devlet ne demek?

Seküler devlet ya da laik devlet, resmî bir dini bulunmayan ve yasaların belli bir dine göre şekillendirilmediği devlettir. Laik devletler, herhangi bir dine inanan veya hiçbir dine inanmayan tüm vatandaşlarına eşit mesafede bulunur, bu tür devletlerde kişiler dinî inançlarına bakılmaksızın aynı mahkemelerde aynı yasalarla yargılanır. Dinî kurumların siyasete karışması yasaktır. Laik devlet yapısının egemen olduğu ülkelerde din ve vicdan özgürlüğü vardır ve bu yüzden herkes inandığı dinin gereklerini yerine getirme, inansa bile o gerekleri yerine getirmeme veya hiçbir dine mensup olmama özgürlüğüne sahiptir.

Seküler devletlerde dinî bayramlar inançlı kişilerin isteği dahilinde resmî tatil olarak ilan edilebilir.¹

Köken ve pratiği

Laiklik, bir devletin kurulmasıyla (örneğin, Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan) veya daha sonra sekülerleşmesiyle (örneğin, Fransa veya Nepal) tesis edilebilir. Fransa'da laiklik hareketleri ve Amerika Birleşik Devletleri'nde kilise ile devletin ayrılması, modern laiklik kavramlarını tanımlamıştır; Amerika Birleşik Devletleri hem Batı hem de dünya tarihinde açıkça seküler olan ilk ulus olmuştur.² Tarihsel olarak, sekülerleşme süreci tipik olarak din özgürlüğü vermeyi, devlet dinlerini ortadan kaldırmayı, bir din için kamu fonlarının kullanılmasını durdurmayı, hukuk sistemini dini kontrolden kurtarmayı, eğitim sistemini özgürleştirmeyi, dini değiştiren veya dinden uzak duran vatandaşları hoş görmeyi ve dini inançlarına bakılmaksızın siyasi liderliğin iktidara gelmesine izin vermek olmuştur.³

Günümüzdeki laik devletler

Afrika

• Angola⁴

• Benin⁵

• Botsvana⁶⁷

• Burkina Faso⁸

• Burundi⁹

• Etiyopya¹⁰

• Çad¹¹

• Gabon¹²

• Gine¹³

• Gine Bisau¹⁴

• Güney Afrika¹⁵

• Kamerun¹⁶

• Kongo Cumhuriyeti¹⁷

• Kongo Demokratik Cumhuriyeti¹⁸

• Liberya¹⁹

• Mali²⁰

• Namibya²¹

• Senegal²²

• Somali²³

• Tunus²⁴²⁵

• Yeşil Burun Adaları²⁶

Amerika

• ABD²⁷

• Bolivya

• Brezilya²⁸

• Ekvador

• El Salvador

• Honduras²⁹³⁰

• Kanada³¹

• Kolombiya

• Küba³²

• Meksika³³

• Paraguay

• Peru

• Porto Riko³⁴

• Şili

• Uruguay

• Venezuela

Asya

• Çin Halk Cumhuriyeti³⁵

  • Hong Kong

  • Macau

• Doğu Timor³⁶

• Filipinler³⁷

• Hindistan³⁸

• Endonezya

• Japonya³⁹

• Kazakistan⁴⁰

• Kuzey Kore

• Güney Kore⁴¹

• Kırgizistan⁴²

• Laos

• Moğolistan

• Nepal⁴³

• Özbekistan

• Singapur

• Tacikistan

• Tayland⁴⁴

• Tayvan

• Türkmenistan⁴⁵⁴⁶

• Vietnam⁴⁷

Avrupa

• Almanya⁴⁸

• Arnavutluk⁴⁹

• Avusturya⁵⁰

• Azerbaycan⁵¹

• Belarus⁵²

• Belçika⁵³

• Bosna Hersek

• Bulgaristan

• Çek Cumhuriyeti⁵⁴

• Ermenistan⁵⁵

• Estonya⁵⁶

• Finlandiya

• Fransa⁵⁷

• Galler, Birleşik Krallık

• Gürcistan⁵⁸

• Hollanda

• Hırvatistan⁵⁹

• İrlanda⁶⁰

• İskoçya, Birleşik Krallık

• İspanya

• İsveç⁶¹

• İsviçre

• İtalya⁶²

• Macaristan⁶³

• Kuzey Kıbrıs

• Güney Kıbrıs⁶⁴

• Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık

• Karadağ

• Kuzey Makedonya

• Letonya⁶⁵

• Litvanya

• Lüksemburg

• Moldova

• Polonya⁶⁶

• Portekiz⁶⁷

• Romanya⁶⁸

• Rusya⁶⁹

• Sırbistan⁷⁰

• Slovakya⁷¹

• Slovenya

• Türkiye⁷²

Okyanusya

• Avustralya⁷³

• Mikronezya⁷⁴

• Yeni Zelanda

Eskiden laik olan devletler

• İran (1925-1979): 1979 yılında İslam Devrimi gerçekleştirildi ve ülke İslami cumhuriyete çevrildi.

• Irak (1932-1968)

• Madagaskar (1960-2007): 2007 yılında anayasadaki laiklik ibaresi çıkartıldı.

• Pakistan (1947-1956): 1956 Anayasası ile ülke İslami cumhuriyete dönüştürüldü.

Belirsiz duruma sahip devletler

• • Amerika Birleşik Devletleri Anayasası din özgürlüğünü ve örgütlenme özgürlüğünü garanti ederken, 1956 Kongre yasasına göre ABD'nin resmi sloganı "Tanrı'ya güveniyoruz" olarak değiştirildi. Bu Kongre kararından önce, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmi sloganı, ülkenin kuruluşundan bu yana "E Pleribus Unum" veya Türkçe şekli ile "çokluktan birlik" idi. Ayrıca, 1864'ten beri para birimlerinde "Tanrı'ya güveniyoruz" sloganı basılmıştır.⁷⁵
• • Arjantin Anayasası'nın 1. kısmının 2. maddesine göre, "Federal Hükümet Roma Katolik Apostolik dinini desteklemektedir"⁷⁶ ancak resmi bir devlet dinini veya kilise ile devletin ayrılmasını şart koşmamaktadır. Ancak pratikte, ülke çoğunlukla sekülerdir ve diğer dinlere mensup insanlara karşı hiçbir zulüm yoktur; faaliyetlerinde tamamen kabul edilirler ve hatta teşvik edilirler.
• • Bangladeş'i hem İslami⁷⁷ hem de laik yapan anayasal bir belirsizlik vardır. Din özgürlüğü, dine bakılmaksızın tüm vatandaşlara eşit haklar tanıdığı anayasası ile güvence altına alınmıştır. 2010 yılında Yüksek Mahkeme 1972 anayasasının laik ilkelerini kaldırdı.⁷⁸
• • İngiltere Kilisesi, yalnızca bölge olan İngiltere'nin yerleşik devlet dinidir. Kuzey İrlanda veya Galler'de kurulmamıştır ve bu bölgelerdeki Anglikan Kilisesi (sırasıyla İrlanda Kilisesi ve Galler'deki Kilise) 1871 ve 1920'de İngiltere Kilisesi'nden özerk hale geldi. İskoçya'nın genel olarak Protestan Kilisesi, ulusal kilise olarak belirsiz, özel bir anayasal statüye sahiptir. Galli ve İrlandalı muadillerinin aksine, İskoçya'daki Anglikan Kilisesi (İskoç Piskoposluk Kilisesi) hiçbir zaman statü kurmamıştı.
    • İrlanda Kilisesi ve Galler'deki Kilise gibi, İskoç Piskoposluk Kilisesi de İngiltere Kilisesi'nden özerktir. Ancak hepsi hala tam bir birliktelik içindedir.
  • İki başpiskopos ve 24 üst düzey piskoposluk İngiltere Kilisesi (piskoposları Ruhani Lordlar) sandalyeleri var ve Lordlar Kamarasında onlar tüm Birleşik Krallık etkileyen kararlar üzerinde tartışmalara ve seçimlere katılmalarında sakınca yoktur.
    • Parlamento, Lordlar Kamarasındaki bir Lord Ruhani üyesi ve Avam Kamarası'nda Meclis Başkanı'nın papazı tarafından yönetilen dualarla açılır.⁷⁹
  • Kraliyetin egemenliğinin yasalar yoluyla ifade edilmesi için tam terim, Tanrı yönetimindeki Parlamentoda Kraliyet'tir. Taç giyme törenlerinde hükümdar, Canterbury Başpiskoposu tarafından Westminster Abbey'deki bir hizmette kutsal yağla meshedilir ve Tanrı Yasalarının ve Kutsal Kitap'ın açıklanmasını sürdürmek, Birleşik Krallık'ta Protestanlığı, özellikle de Kilise'yi korumak için yemin etmelidir. İngiltere ve İngiltere'deki yerleşik yasalara göre doktrin, ibadet, disiplin ve hükümeti korumalıdır.
    • Bu nedenle, İrlanda Kilisesi artık kurulmamış ve Galler'deki Kilise olarak Galler'de İngiltere Kilisesi kaldırılmış olsa da, Kraliyet, 1688 Taç giyme Yemini Yasası ile genel olarak Birleşik Krallık'ın tamamında Protestanlığı korumakla yükümlüdür. ve Haklar Bildirgesi ve İskoçya Kilisesi'ni 1707 Birlik Yasası ile korumak.⁸⁰ Tüm Milletvekilleri (milletvekilleri) sandalyelerine oturmak için Kraliçe'ye bağlılıklarını beyan etmelidir. Ancak her bir milletvekili dini bir yemini onaylayıp onaylamamayı seçebilir.
• • Anayasa resmi olarak kiliseyi devletten ayırır; ancak Ermeni Apostolik Kilisesi'ni milli kilise olarak kabul ediyor.⁸¹
• • Türkiye Cumhuriyeti'nin anayasasının ikinci maddesinde devletin laik olduğu açıkça tanımlanmaktadır. Ancak uygulamada devlet ile Sünni İslam arasında yakın bir ilişki vardır. 3 Mart 1924'te Şer'iye ve Evkaf Vekâleti'nin halefi olarak kurulan⁸² ve bugün doğrudan cumhurbaşkanına bağlı resmi bir devlet kurumu olan Diyanet İşleri Başkanlığı, Sünni kurumların tüm yönetiminden sorumludur.⁸³ Sünni din adamları gibi devlet üniversitelerinin ilahiyat fakültelerinde çalışan her personel de devlet memurudur. Sünni devlet kurumlarına büyük bütçeler ayrılmış durumdadır. Ayrıca İslam, Adalet ve Kalkınma Partisi hükûmeti tarafından fiili anlamda devletin dini olarak kabul edilmektedir. Örneğin, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Twitter hesabından yapmış olduğu açıklamada İslam hakkında "dinimiz" ifadesini kullanmıştır.⁸⁴

Ayrıca bakınız

• Laiklik

Kaynakça

Orijinal kaynak: seküler devlet. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩

3. Jean Baubérot The secular principle ↩

4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩

8. Article 31 of Constitution ↩

9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩

14. Article 1 of Constitution ↩

15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩
24. ↩
25. ↩
26. ↩

27. Amerika Birleşik Devletleri Anayasası Birinci Değişikliği ↩

28. ↩
29. ↩
30. ↩

31. Section Two of the Canadian Charter of Rights and Freedoms ↩

32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩
36. ↩
37. ↩
38. ↩
39. ↩
40. ↩
41. ↩
42. ↩
43. ↩
44. ↩
45. ↩
46. ↩
47. ↩
48. ↩
49. ↩
50. ↩
51. ↩
52. ↩
53. ↩
54. ↩
55. ↩
56. ↩
57. ↩
58. ↩
59. ↩

60. U.S. Department of State - Ireland (The Constitution provides for freedom of religion, and the Government does not hamper the teaching or practice of any faith. Even though overwhelmingly Roman Catholic, Ireland has no state religion.) ↩

61. The Swedish head of state must according to the Swedish Act of Succession adhere to the Augsburg Confession ↩

62. US governmental report (International Religious Freedom Report 2005) ↩

63. ↩
64. ↩
65. ↩

66. But Concordat of 1993 ratified in 1998 ↩

67. ↩

68. Article 29 of the Constitution, Article 9(1) of Law 489/2006 on Religious Freedom ↩

69. Article 14 of Constitution ↩

70. ↩
71. ↩
72. ↩
73. ↩
74. ↩
75. ↩
76. ↩
77. ↩
78. ↩

79. Some Traditions and Customs of the House , House of Commons Information Office, August 2010. ↩

80. The Coronation Oath , House of Commons Library, 27 August 2008. ↩

81. ↩
82. ↩
83. ↩
84. ↩

Kategoriler